Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Πρώτος σταθμός της εκπαιδευτικής επίσκεψής μας στην πρωτεύουσα, ήταν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας "Γουλανδρή"...

Τα παιδιά αλλά και οι γονείς που μάς ακολουθούν στην εκπαιδευτική επίσκεψη, είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στις πολύ ενδιαφέρουσες αίθουσες του Μουσείου και να δούνε εντυπωσιακά εκθέματα τα οποία κέντρισαν το ενδιαφέρον τους, καθώς για τα περισσότερα ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόταν αντίστοιχο Μουσείο!

Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης, κατευθυνθήκαμε στα δύο ξενοδοχεία στα οποία καταλύσαμε και κατόπιν ετοιμαστήκαμε για τον 2ο σταθμό της εκπαιδευτικής μας επίσκεψης που είναι η Βουλή των Ελλήνων!

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (Μ.Γ.Φ.Ι.) είναι Ίδρυμα - Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου - και έχει χαρακτηρισθεί ως κοινωφελές. Απαρτίζεται από 5μελές Διοικητικό Συμβούλιο, μόνιμο επιστημονικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό και υποστηρίζεται από ειδικούς επιστημονικούς συμβούλους στον ερευνητικό και εκπαιδευτικό τομέα. Το Μουσείο Γουλανδρή ήταν το πρώτο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το 1964, και το πρώτο που έθεσε τα θεμέλια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Το Μ.Γ.Φ.Ι. βρίσκεται στην Κηφισιά, 14,5 χιλιόμετρα Β.Α. της Αθήνας. Στεγάζεται σε ένα κομψό νεοκλασικό κτίριο του περασμένου αιώνα (1875). Διαμορφώθηκε και επεκτάθηκε κατά τα χρόνια λειτουργίας του, ώστε να αποτελέσει κατάλληλο χώρο για τις μουσειακές ανάγκες - επιστημονικές και εκπαιδευτικές - του Ιδρύματος.

Το 1991 το Μουσείο ίδρυσε το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) στην Θεσσαλονίκη με την συμβολή της Γενικής Διεύθυνσης ΧΙ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του ΥΠΕΧΩΔΕ. Σκοπός του είναι να συμβάλλει στην αναχαίτιση και αναστροφή της απώλειας των φυσικών οικοτόπων της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής.

Το 1999, εν όψει της νέας χιλιετίας και της συνεχιζόμενης υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος, το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας προχώρησε στην δημιουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης ΓΑΙΑ, με την συμβολή της Ε.Ε. και του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Σκοπός του είναι να λειτουργήσει ως το μουσείο του μέλλοντος, ως κέντρο πρωτοποριακό επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης, χαράσσοντας μια νέα περιβαλλοντική πολιτική στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και διεθνώς.

Παράλληλα στην Κρήτη το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας αναστήλωσε το Τέμενος Μασταμπά Ρεθύμνου , όπου εκτίθενται παλαιοντολογικές και γεωλογικές συλλογές της Κρήτης.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το 1964, ο Άγγελος και η Νίκη Γουλανδρή ίδρυσαν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Ν.Π.Ι.Δ.) ως εργαστήριο έρευνας και δράσης. Το έργο τους προχώρησε σιωπηρά, παράλληλα με τις άλλες αναπτυξιακές επενδύσεις. Η δική τους ήταν μία ιδιωτική επένδυση πόρων, χρόνου και γνώσης για τη δημιουργία ενός θεσμού, που θα είχε ως στόχο την εθνική ετοιμότητα για την προστασία του πολύτιμου φυσικού πλούτου της χώρας και τη συνείδηση των νέων για ένα νέο κώδικα αξιών, με γνώμονα την ισόρροπη συνύπαρξη φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπου.

Με ένα επιτελείο Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, το Μουσείο προχώρησε επί δεκαετίες, στην έρευνα και καταγραφή του φυσικού (βιολογικού και γεωλογικού) πλούτου της χώρας. Η έρευνα και η μελέτη της ελληνικής φύσης αποκάλυψε την ποικιλία και την απαράμιλλη ομορφιά του ελληνικού χώρου.

Η Ελλάδα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της γεωμορφολογίας, του κλίματος και της γεωγραφικής της θέσης στη συμβολή των τριών ηπείρων. Στην Ελλάδα σε σχέση με την έκτασή της, συναντάμε μεγαλύτερη βιοποικιλότητα από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης. Συναντάμε επίσης υψηλό ποσοστό ενδημικών ειδών, φυτών και ζώων, καθώς και ορισμένα σπάνια, που απειλούνται με εξαφάνιση.

Αρχικά, λειτούργησε ως Βοτανικό Μουσείο με αντικείμενο την έρευνα, μελέτη και καταγραφή της ελληνικής χλωρίδας. Το 1977 επεκτάθηκε στους τομείς της ζωολογίας, παλαιοντολογίας και γεωλογίας και μετονομάστηκε σε Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας.

Δέκα χρόνια επιστημονικής έρευνας και συλλογής χρειάσθηκαν στους Έλληνες και ξένους επιστήμονες, καλλιτέχνες και μουσειολόγους για να σχεδιάσουν και να παρουσιάσουν τους πρώτους εκθεσιακούς χώρους στο κοινό, εκπληρώνοντας έτσι την διττή αποστολή του Μουσείου ως επιστημονικού και εκπαιδευτικού κέντρου.

To 1983, κληροδοτήθηκε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας το κτήμα «Σπαρόζα», στην Παιανία, από την Bρετανή πολεοδόμο Jacqueline Tyrwhitt. Ο κήπος και η διαχείριση της πλαγιάς στην ανατολική πλευρά του Υμηττού όπου εκτείνονται τα 17,5 στρέμματα του κτήματος αποτελούν σήμερα παράδειγμα οικολογικής κηπουρικής μεσογειακού κλίματος. Από το 1994, το «Σπαρόζα» αποτελεί την έδρα της Mediterranean Garden Society λειτουργώντας ως χώρος πληροφόρησης που απευθύνεται σε όσους έχουν ειδικό ενδιαφέρον για τα φυτά και τους κήπους των περιοχών της Μεσογείου.

Το 1991 το Μ.Γ.Φ.Ι. προχώρησε στην δημιουργία του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων - Υγροτόπων (Ε.Κ.Β.Υ.), το οποίο έχει τον ρόλο συμβουλευτικού οργάνου προς την Πολιτεία, ασχολείται με την καταγραφή των υγροτόπων του ελληνικού χώρου και προδιαγράφει τη στρατηγική διαχείρισης και προστασίας τους. Σκοπός του είναι να προωθήσει την αειφορική διαχείριση των ανανεώσιμων φυσικών πόρων στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου και της Ευρώπης.

Προσβλέποντας στις ραγδαίες εξελίξεις του 21ου αιώνα το Μουσείο προχώρησε σε νέα επέκταση των εγκαταστάσεών του με τη δημιουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης - του Κέντρου ΓΑΙΑ. Το έργο άρχισε τον Σεπτέμβριο του 1995 και ολοκληρώθηκε το 2000. Στην πραγματοποίησή του συνέβαλαν η Ε.Ε. και το ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Το νέο κτίριο φέρει το όνομα του πλανήτη Γη - ΓΑΙΑ - γεγονός που το συνδέει με την μυθολογία, τη φιλοσοφία και την επιστήμη του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Στα Ομηρικά Έπη απαντάται για πρώτη φορά η λέξη ΓΑΙΑ ως δηλωτική του πλανήτη Γη.

Το Τέμενος Μασταμπά Ρεθύμνου αναστηλώθηκε από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και λειτουργεί ως Παλαιοντολογικό Μουσείο (παράτημα του Μ.Γ.Φ.Ι. στην Κρήτη). Παρουσιάζει τη γεωφυσική εξέλιξη της Κρήτης και σημαντικά παλαιοντολογικά και γεωλογικά ευρήματα της περιοχής.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις και βραβεία για το έργο του, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο:

* Διάκριση από την Ομοσπονδία Φίλων Μουσείων στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας- Κέντρο ΓΑΙΑ για τα εκπαιδευτικά του προγράμματα για ΑμεΑ (2003)

* Διάκριση από τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) για την Παγκόσμια Ημέρα των Μουσείων (18/05/1992)

* Διεθνές Βραβείο Ωνάση «Δελφοί για τον Άνθρωπο και το Περιβάλλον» (1990)

* Επελέγη ως «Μουσείο Επιρροής» μεταξύ 37 μουσείων ανά τον κόσμο. (Kenneth Hudson "Museums of Influence" Press) (1987)

* Ειδική διάκριση ως «Πρωτοποριακό Μουσείο της Ευρώπης» από το Συμβούλιο της Ευρώπης (1984)

* Αργυρούν Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1979)