Ο ΜΗΝΑΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΣΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Φεβρουάριος λέγεται και Φλεβάρης. Το μήνα αυτό αναβλύζουν τα πολλά νερά και γι' αυτό λέγεται η παροιμία “Φλεβάρης, φλέβες μ' άνοιξες”. 

Ο Φεβρουάριος σύμφωνα με το λαογράφο Γεώργιο Μ Μπόντα, ετυμολόγο σημαίνει πρησμένη φλέβα και τούτο επειδή κατά το μήνα αυτόν πρήζονται, γεμίζουν με νερό οι φλέβες της γης. Τον Φλεβάρη ο λαός ονόμασε και Κουτσοφλέβαρο, γιατί κατά την παράδοση ο Μάρτης δανείστηκε απ' αυτόν δυο ημέρες και στο διάστημα των δυο ημερών “πάγωσε τη γριά”. Είναι γνωστή και η παροιμία “Ο Κουτσοφλέβαρος έβαλε τη γριά στο χαράκωμα από κάτω”. “Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλνάει”. Με άλλα λόγια, προκαλεί πολλούς θανάτους εξαιτίας του κρύου και των βροχών, αλλά και των μεταβολών στο κλίμα. Αλλά, παρά την αγριάδα του αυτή, ο Φεβρουάριος είναι ο πρόδρομος της καλοκαιρίας: Σχετικό είναι το τετράστιχο “Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. Μα αν δώσει και θυμώσει μεσ' το χιόνι θα μας χώσει.”

Ο Φεβρουάριος λέγεται και “μικρός μήνας” ή “Κουτσοφλέβαρος”. Από την κατάσταση του καιρού κατά τις 3 πρώτες ημέρες του μήνα μαντεύονται τα περί κακοκαιρίας ή καλοκαιρίας ολόκληρο το μήνα. Την 2α Φεβρουαρίου γιορτάζεται η Υπαπαντή του Χριστού και σε πολλά μέρη πιστεύουν ότι ο καιρός της ημέρας αυτής προαιωνίζει τον καιρό που θα ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες. Την 1η Φεβρουαρίου γιορτάζει ο Άγιος Τρύφωνας που θεωρείται φύλακας των αμπέλων και προστάτης των αγρών. Γι' αυτό στη Σιάτιστα οι αμπελουργοί τελούν θεία λειτουργία. Στις εικόνες του ο Άγιος Τρύφωνας έχει κλαδευτήρι στο χέρι. Στις 3 Φεβρουαρίου είναι η γιορτή του Αγίου Συμεώνος και γιορτάζεται πάρα πολύ από τις έγκυες γυναίκες, οι οποίες δεν κάνουν καμιά εργασία, γιατί φοβούνται να μη γεννηθεί το παιδί σημαδεμένο. Στις 10 Φεβρουαρίου γιορτάζεται η γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους. Στη Σιάτιστα την ημέρα αυτή γιορτάζει το εξωκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους που είναι κτισμένο μαζί με τον Προφήτη Ηλία. Είναι μια παλιά εκκλησία που κτίστηκε το 1701. Στο νότιο τοίχο του γυναικωνίτη, σειρά Ελλήνων Φιλοσόφων, όπως του Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Θουκυδίδη, Σόλωνος, Πλουτάρχου και Σίβυλλα. “Σίββυλες” ήταν προφήτιδες που προφήτευαν μελλοντικά γεγονότα, κατεχόμενες υπό θεϊκού Πνεύματος. Στο περίβολο του Προφήτη Ηλία της Σιάτιστας τάφηκε το 1746 ο Σιατιστινός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης και Πατριάρχης Αχριδών και Πρεσπών Ζωσιμάς. Ο ίδιος χρημάτισε αρχιεπίσκοπος Σισανίου και Σιατίστης και δύο φορές Αρχιεπίσκοπος Αχρίδας (1695 – 1699), (1707 – 1709). Ο Ζώσιμας μετέφερε την έδρα της Μητροπόλεως από το Σισάνι στη Σιάτιστα. Στις 11 Φεβρουαρίου γιορτάζεται ο Άγιος Βλάσιος. Στις 23 Φεβρουαρίου είναι η γιορτή του Αγίου Πολυκάρπου, όπου κατά την ημέρα αυτή “κλαδεύουν τις κληματαριές, για να κάνουν πολλά σταφύλια”.

Γεώργιος Μ. Μπόντας

Τέως Δ/ντής της Μανουσείου Δημόσιας Βιβλιοθήκης

Σιάτιστας – Λαογράφος