Η γιορτή της Σημαίας

Γαλανόλευκη κυματίζει «ακουμπώντας» το γαλάζιο του ουρανού.. Μία εικόνα που προκαλεί σε κάθε Έλληνα, όπου κι αν βρίσκεται, ρίγος και ...συγκίνηση. Τέτοιες στιγμές όλοι νιώθουμε «ακόμη πιο Έλληνες», ακόμη πιο πολύ «μέρος της ένδοξης ελληνικής ιστορίας».

Τί είναι όμως η σημαία μας, αυτό το «ιερό πανί», που ποτίστηκε με το αίμα τόσων αγωνιστών στο διάβα των αιώνων;

Από αρχαιοτάτων χρόνων οι Έλληνες εξέφρασαν την εθνική τους υπόσταση και τον πόθο τους για την ελευθερία, χρησιμοποιώντας διάφορα εμβλήματα. Οι Αθηναίοι είχαν τη γλαύκα, προς τιμήν της αγαπημένης τους θεάς, της Παλλάδας, οι Σπαρτιάτες τους Διόσκουρους, τη Σφίγγα οι Θηβαίοι.

Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ο πρώτος Έλληνας, που θεσπίζει σημαίες από υφάσματα, αν και υποστηρίζεται ότι στο ναυτικό είχαν καθιερωθεί από τη Μυκηναϊκή εποχή. Οι σημαίες αυτές είχαν πορφυρό χρώμα και η αρχική λειτουργία τους ήταν να δίνουν το έναυσμα της μάχης, βρισκόμενες πάνω στις ιστορικές σάρισσες. Αργότερα απέκτησαν την έννοια των συμβόλων της εθνικής και πολεμικής αλληλεγγύης.

Η μακρά και συναρπαστική πορεία του Ελληνικού εθνικού συμβόλου αρχίζει τα πρώτα χρόνια μετά την αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453. Το 1464 ο Πελοπονήσιος Κροκόδειλος Κλαδάς ύψωσε στη Μάνη και στη Χειμάρρα πορφυρή σημαία επαναστατική με τον δικέφαλο αετό, διακηρύσσοντας τη συνέχεια με τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και την πίστη στην εθνική αναγέννηση.

Κατά τα Βυζαντινά χρόνια εμφανίζονται τα «σημεία», τα «σιγνά» και τα
«λάβαρα». Χαρακτηριστικό είναι αυτό των Παλαιολόγων: λευκό με γαλάζιο Σταυρό, ενώ αργότερα στην Τουρκοκρατία, πρώτοι κρατούν σημαίες οι Σπαχήδες, χριστιανοί ιππείς της Ηπείρου.

Στην Τουρκοκρατία αξίζει να αναφερθεί και η σημαία, που οραματίστηκε ο Ρήγας Φεραίος και η οποία απεικόνιζε το ρόπαλο του Ηρακλή με τρεις Σταυρούς, πάνω σε τρεις οριζόντιες ζώνες: κόκκινη «για την αυτοκρατορική πορφύραν και αυτεξουσιότητα του Ελληνικού λαού», λευκή «για την αθωότητα της δικαίας ημών αφορμής κατά της τυραννίας» και μαύρη «για τον υπέρ πατρίδος και ελευθερίας ημών θάνατον».

Λίγο αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1822, ο τότε Πρόεδρος του Εκτελεστικού, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, καθόρισε στην Κόρινθο τον τύπο της σημαίας της ξηράς και της θάλασσας με τη διακήρυξη της  «Προσωρινής Διοικήσεως της Ελλάδος».

Η σημαία της ξηράς θα έχει στο εξής σχήμα τετράγωνο, που θα χωρίζεται σε τέσσερα ίσα κυανά τμήματα από έναν λευκό Σταυρό, ενώ της θάλασσας θα είναι ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, χωρισμένο σε εννέα λωρίδες (5 κυανές και 4 λευκές) με έναν Σταυρό στο πάνω αριστερό μέρος κυανό ή άσπρο, ανάλογα με αν το πλοίο, που θα τη χρησιμοποιεί, είναι αντίστοιχα εμπορικό ή πολεμικό.

Πηγές: Η σημαία μας – του Οδ. Σταυράκη, Ελληνική Σημαία – της Αν. Κούλη