Οι περισσότεροι Έλληνες έχουν θαυμάσει το Λάμπρο Κωνσταντάρα στην ταινία «Υπάρχει και φιλότιμο», κινηματογραφική διασκευή της θεατρικής κωμωδίας «Ανώμαλη Προσγείωση» των Σακελάριου και Γιαννακόπουλου. Από πού βγαίνει όμως το «μαύρο», το «μαύρισμα»;
Το 1864, μετά την επανάσταση του Οκτωβρίου του 1862,καθιερώθηκε η ψηφοφορία με σφαιρίδια, μικρές σφαίρες από μολύβι. Σε κάθε εκλογικό τμήμα στήνονταν τόσες κάλπες όσες και οι υποψήφιοι. Η κάλπη αυτή, φτιαγμένη από λευκοσίδηρο και με ύφασμα στον πάτο της για να μην ακούγονται οι ήχοι των σφαιριδίων, ήταν χωρισμένη στα δύο. «Ναι» στη δεξιά μεριά της κάλπης που ήταν λευκή (θετική ψήφος), «Όχι» στην αριστερή μεριά της κάλπης που ήταν βαμμένη μαύρη (αρνητική ψήφος).Οι περίφημες φράσεις λοιπόν «έφαγε μαύρο», «τον μαύρισα», «θα του ρίξω μαύρο» ή «τον έβγαλα ασπροπρόσωπο» έχουν την προέλευση τους σε αυτήν ακριβώς τη μέθοδο ψηφοφορίας. Ο φανατισμός πολλών ψηφοφόρων καθώς προσέρχονταν στην κάλπη ήταν τέτοιος που δάγκωναν με πάθος και μανία το σφαιρίδιο αφήνοντας το αποτύπωμα των δοντιών τους πάνω τους, εξ’ ου και η φράση «θα το ρίξω δαγκωτό».
Ο πολίτης ψηφοφόρος σήκωνε το χέρι του για να φανεί ότι κρατά μόνο ένα σφαιρίδιο ενώ ο υπάλληλος που στεκότανε πάνω από κάθε κάλπη φώναζε το όνομα του υποψηφίου. Η ψηφοφορία με τα σφαιρίδια ήταν απλώς ένας τρόπος να ψηφίσει η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών που ήταν αναλφάβητοι και δε θα μπορούσαν επ’ ουδενί να χειριστούν ένα ψηφοδέλτιο. Το σύστημα εκλογών με τα σφαιρίδια διατηρήθηκε μέχρι τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920 όταν και καταργήθηκαν οριστικά ως αναχρονιστικός τρόπος εκλογής καθώς και οι αναλφάβητοι είχαν περιοριστεί αισθητά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου