Νοέμβριος και Λαογραφία

Νοέμβριος. Ο ενδέκατος μήνας του χρόνου και τελευταίος του Φθινοπώρου. Ο μήνας με τις περισσότερες θρησκευτικές εορτές από όλους τους άλλους. Πήρε το όνομά του (το λατινικό: November) από την λατινική λέξη novem που σημαίνει εννέα και αυτό γιατί ήταν ο ένατος μήνας του αρχαίου Ρωμαϊκού δεκάμηνου ημερολογίου.

 Ο λαός μας εκτός από Νοέμβριο ή Νοέμβρη τον ονομάζει και:

- Μεσοσπορίτη ή Μεσοσποριά, γιατί το μήνα αυτό οι αγρότες βρίσκονται στο μέσο της σποράς των δημητριακών και των οσπρίων.

- Μπρουμάρη ή Παχνιστή λόγω της πάχνης ή μπρούμας που παρατηρείται τις ημέρες του μήνα αυτού.

- Σκιγιάτη και Χαμένο επειδή οι ημέρες του είναι πολύ μικρές και οι νύχτες του πολύ μεγάλες.

- Μεθυστής μιας και όσοι δοκιμάζουν τα νέα κρασιά (που έχουν ανοίξει στις 26 Οκτωβρίου, του Αγίου Δημητρίου) μεθάνε.

- Τρυγομήνας όχι εξ’ αιτίας του τρύγου των αμπελιών αλλά του μαζέματος των ελιών από τους ελαιοπαραγωγούς.

- Ανακατεμένο γιατί οι καιρικές συνθήκες τον μήνα Νοέμβριο είναι ευμετάβλητες.

Επίσης έχει αρκετά ονόματα παρμένα από τις θρησκευτικές γιορτές που γιορτάζουμε

τον μήνα αυτό όπως:

- Αϊ Ταξιάρχης ή Αρχαγγελίτης ή Αρχαγγελιάτης ή Αϊ Στράτηγος ή Αϊ Στράτης (Αγίων

Ταξιαρχών – 8 Νοεμβρίου)

- Αγιομηνάς (Αγίου Μηνά – 11 Νοεμβρίου)

- Φιλιππιάτης (Αγίου Φιλίππου – 14 Νοεμβρίου)

- Αντριάς (Αγίου Ανδρέα – 30 Νοεμβρίου)

Έθιμα του Νοεμβρίου:

Ξεκινώντας από την πρώτη του μηνός, γιορτή των Αγίων Αναργύρων, συνηθιζόταν να λένε τον στίχο: «Άγιοι Ανάργυροι, θαυματουργοί, αρχίατροι του κόσμου, οπού γιατρέψατε πολλούς, γιατρέψτε και τον/την [όνομα]» παρακαλώντας για την ίαση του αρρώστου που ανέφεραν ονομαστικά στο στίχο.

Στις 8 Νοέμβρη, των Ταξιαρχών, σε κάποια χωριά της Θράκης απέφευγαν να αφήσουν το βράδυ έξω από το σπίτι παπούτσια για να μην τα «δει» ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και τους «πάρει τη ζωή».

Στις 14 Νοέμβρη, του Αγίου Φιλίππου, αποκρεύουμε γιατί την επομένη ξεκινά η σαρανταήμερη νηστεία των Χριστουγέννων.

Στις 21 Νοέμβρη, που γιορτάζουμε τα Εισόδια της Θεοτόκου υπάρχει το έθιμο -ιδιαίτερα στην επαρχία- που καλείται πολυσπόρι. Σύμφωνα με αυτό οι νοικοκυρές φτιάχνουν το πολυσπόρι, ένα ιδιαίτερο φαγητό, το οποίο πηγαίνουν στην εκκλησία να ευλογηθεί ώστε έτσι να ευλογηθούν και τα γεννήματα της γης.

Τέλος στις 30 Νοέμβρη, του Αγίου Ανδρέα, υπάρχει το έθιμο του τρυποτηγανίτη όπου οι νοικοκυρές φτιάχνουν τηγανίτες και με αυτές σταυρώνουν τις αποθήκες και τους στάβλους ώστε οι μεν αποθήκες να είναι πάντα γεμάτες, οι δε στάβλοι να έχουν γερά ζωντανά. Τις τηγανίτες αυτές τρώνε τόσο οι άνθρωποι όσο και τα οικόσιτα ζώα του σπιτιού.

Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που ξεκινάν τα κρύα του χειμώνα, ιδιαίτερα μετά τη γιορτή του Αγίου Φιλίππου στα μέσα του μήνα. Προς τα τέλη του μήνα αρχίζουν και στολίζονται τα καταστήματα με τις χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις, ετοιμάζονται σιγά – σιγά τα νοικοκυριά για την μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης ενώ οι μικροί όλου του κόσμου σκέφτονται τι δώρο θα ζητήσουν από τον Άγιο Βασίλη.

Πηγή: http://www.matia.gr