Λαογραφία του Αυγούστου

 

Αύγουστος ήταν ο έκτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου. Η λέξη παράγεται από τη λατινική Augeο, που σημαίνει Αύξω: αυξάνω. Στη διάρκεια του αυξάνουν και ωριμάζουν οι καρποί: τα σταφύλια και τα σύκα. Το 27 π.Χ. η ρωμαϊκή Σύγκλητος, για να τιμήσει τον Οκταβιανό που «αύξησε τα εδάφη» της αυτοκρατορίας σε Ανατολή και Δύση, τον ονόμασε Αύγουστο. Μετά τη θεοποίηση του Οκταβιανού-Αύγουστου η Augustus άρχισε να σημαίνει ακόμα σεβαστός, σεπτός, ιερότατος. Στην Αττική ο μήνας, πριν από την υιοθέτηση του ρωμαϊκού ημερολογίου, ονομάζονταν Μεταγειτνιών, διότι στα τέλη του, μετά τις 15, γίνονταν οι μετακομίσεις απ' τη μια γειτονιά του Αστεως στην άλλη. Τότε εορτάζονταν τα «Μεταγείτνια» (εορτή των γειτόνων) ή «Μετοίκια».

Ο πάτρωνας Μπόσης και αφέντης του κόσμου, φτυστός Μπους, ο αυτοκράτωρ Αύγουστος, αφού υπέταξε τα έθνη της οροσειράς των Αλπεων, τη Δαλματία με ολόκληρο το Ιλλυρικό και άλλα πολλά, αφού ανέλαβε το αξίωμα και του Μέγιστου Αρχιερέα, σκέφτηκε λίγο πριν την Αποθέωσή του να ονομάσει τον όγδοο μήνα... Αύγουστο, για να τον τιμούν οι θνητοί. Ετσι Augustus στα λατινικά άρχισε να σημαίνει σεβαστός, σεπτός, ιερότατος, μεγαλείος. Η λέξη παράγεται απ' το Augeo, που σημαίνει Αύξω: αυξάνω. Οι Ρωμαίοι (και οι τότε «Φιλιππινέζες» τους: Ευρωπαίοι, Ασιάτες και Ρωμιοί), για να τιμήσουν τον αυτοκράτορα, άρχισαν να αποκαλούν αυτό το μήνα Αύγουστο. Ο Αύγουστος, εκτός απ' τις κτήσεις, αυξάνει και ωριμάζει τους καρπούς: -τα σταφύλια- και τα σύκα· γι' αυτό τον λένε Σταφυλά και Συκολόγο. Με τη φράση μάλιστα «ο τάδε έχει πάντα Αύγουστο» εννοούν πως ο τάδε ευτυχεί διαρκώς. Για τους Αθηναίους όμως, που τα πράγματα είναι πιο πεζά, ο μην ονομάζεται Μεταγειτνιών, διότι στα τέλη του, μετά τις 15, γίνονται οι μετακομίσεις απ' τη μια γειτονιά του Αστεως στην άλλη. Τότε εορτάζονται τα «Μεταγείτνια» (η εορτή των γειτόνων) ή «Μετοίκια», όπως στις μέρες μας.

 

Ετυμολογία: Το 27 π.Χ. η ρωμαϊκή Σύγκλητος, για να τιμήσει τον Οκταβιανό που είχε απλώσει την αυτοκρατορία σε Ανατολή και Δύση, τον ονόμασε Αύγουστο απ' το Augeο, που σημαίνει Αύξω: αυξάνω. Με την ίδια λέξη Αύγουστο απεκάλεσαν στο ρωμαϊκό ημερολόγιο -που υιοθετήσαμε- τον έκτο μήνα τους, επειδή στη διάρκειά του αυξάνουν και ωριμάζουν οι καρποί: τα σταφύλια και τα σύκα. Στην Αττική όμως ο μην ονομάζεται Μεταγειτνιών, διότι στα τέλη του, μετά τις 15, γίνονται οι μετακομίσεις απ' τη μια γειτονιά του Αστεως στην άλλη. Τότε εορτάζονται τα «Μεταγείτνια» (η εορτή των γειτόνων) ή «Μετοίκια», όπως στις μέρες μας.

Γιορτές: Της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6 Αυγούστου). Κομίζονται στο ναό μεγάλα κοφίνια με τις Απαρχές των σταφυλιών για ευχολόγηση, ώστε να ωριμάσουν και τα υπόλοιπα στους αμπελώνες. Της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και του θεού Διονύσου των αμπελιών (6 Αυγούστου). Κομίζονται στο ναό μεγάλα κοφίνια με τις Απαρχές των σταφυλιών για ευχολόγηση, ώστε να ωριμάσουν και τα υπόλοιπα στους αμπελώνες. 15 Αυγούστου, Κοίμηση της Θεοτόκου. Τη Θεοτόκο, εκτός από την Τήνο, τη γιορτάζουμε σ' όλη την Ελλάδα ως Ελεούσα, Βρεφοκρατούσα, Χιλιάρμενη, Πορταΐτισσα, Στρατηλάτισσα. Του Αγίου Φανουρίου (27 Αυγούστου), που η παρήχηση του ονόματός του με το φαίνω: φανερώνω τον έκανε εξαιρετικά δημοφιλή για τη φανέρωση χαμένων ανθρώπων, ζώων ή πραγμάτων. 29 Αυγούστου, Αποκεφαλισμός του Αγίου Ιωάννου από την Ηρωδιάδα. «Το ανοσιούργημα της Ηρωδιάδος -γράφει ο Μέγας- έγινε αιτία μεγάλου κακού διά την ανθρωπότητα. Τότε έρχονται οι κακοήθεις πυρετοί της ελονοσίας, που μαστίζουν τον κόσμο με τα τρομερά των ρίγη και τους οξείς παροξυσμούς» (Γ. Μέγας, Ελληνικαί Εορταί, σ. 231). Γι' αυτό ο Άγιος ονομάζεται Θερμολόγος, Ριγολόγος, Παροξυσμός, Κρυαδίτης και η μνήμη του τιμάται με απόλυτη νηστεία.

Προγνώσεις: «Μερομήνια» και «Αύγουστος επάτησε άκρα του χειμώνα». Από την 1η έως τη 12η Αυγούστου καταρτίζονται από πρακτικούς μετεωρολόγους τα «μερομήνια» (ημέρα + μήνας): «οι καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν στη διάρκεια του χρόνου», μαζί με τα «νερο-μήνια» (: τα θυμωμένα νερά. Μήνις = Θυμός) που θα πέσουν ως... υετοί ανά μήνα! Αυτά και καλό μήνα.

Προγνώσεις: Απ' την 1η Αυγούστου αρχίζουν τα «Μερομήνια» για την πρόγνωση του καιρού. «Μερομήνια» και «Αύγουστος επάτησε άκρα του χειμώνα». Αυτά και καλό μήνα να έχουμε.

http://www.kalavrytanews.com/