Το 594 π. Χ ο σοφός Κλεισθένης είχε επιβάλλει την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας μέσω της Εκκλησίας του Δήμου. Τους νόμους της πόλης ψήφιζε η Βουλή των Τετρακοσίων (εκατό από καθεμιά από τις 4 φυλές της Αθήνας) και τους ενέκρινε η Εκκλησία του Δήμου όπου συμμετείχαν όλοι οι ελεύθεροι πολίτες ανεξαρτήτως οικονομικού διαμετρήματος.
Ο Κλεισθένης εισηγήθηκε στην Εκκλησία του Δήμου μια σειρά μέτρων που αποδυνάμωναν τις φατρίες και ενίσχυαν τον πολίτη, το άτομο ως το πιο ουσιώδες κύτταρο της πολιτικής οργάνωσης. Παράλληλα, πρότεινε την δημιουργία της Βουλής των Πεντακοσίων που θα εκλέγονταν από το λαό και θα κυβερνούσαν. Οι προτάσεις του εγκρίθηκαν από την Εκκλησία του Δήμου και έγιναν νόμοι του κράτους. Ήταν το 508 π.Χ, κάτι παραπάνω από 2.500 χρόνια πριν όταν γεννήθηκε η έννοια Δημοκρατία στην Αθήνα, μετέπειτα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους.
Αν ο Κλεισθένης έθεσε τα θεμέλια της δημοκρατίας, ο Σόλων αναμφίβολα είναι ο πατέρας της. Οι νόμοι του Σόλωνος κατέστησαν τη δημοκρατία της Αθήνας τη μακροβιότερη σε όλον τον κόσμο. Ουσιαστικά εκείνη η Αθηναϊκή δημοκρατία έζησε για περίπου 3 αιώνες.
Η Εκκλησία του Δήμου, λαϊκή συνέλευση όλων των πολιτών άνω των 20 ετών, είχε συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες και ουσιαστικά έλεγχε όλα τα όργανα άσκησης εξουσίας. Είχε νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μετατρεπόταν σε δικαστήριο ασκώντας και δικαστικές εξουσίες.
Η Εκκλησία του Δήμου συνεδρίαζε 40 φορές κατά τη διάρκεια του έτους. Στις συνελεύσεις της το λόγο μπορούσε να πάρει οποιοσδήποτε μετείχε νόμιμα σε αυτήν, να πει ότι ήθελε και να μη μπορεί να διακοπεί από κανέναν (ισηγορία).
Ανάμεσα στα καθήκοντά της Εκκλησίας του Δήμου ήταν η εκλογή των 500 βουλευτών της Βουλής που προέκυπταν από κλήρωση ανάμεσα σε 1000 εκπροσώπους των 170 δήμων της πόλης των Αθηνών (100 για κάθε φυλή εκ των 5). Οι υπόλοιποι 500 που δεν κληρώνονταν γίνονταν επιλαχόντες. Από τους 500 κληρωθέντες βουλευτές κληρώνονταν εκ νέου 50 βουλευτές ως μέλη της Πρυτανείας η οποία ουσιαστικά ήταν η κυβέρνηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας ενώ ένας εξ’ αυτών γινόταν ο γραμματέας της Βουλής, ουσιαστικά πρωθυπουργός. Η Βουλή ήταν το μέρος όπου συζητούνταν όλοι οι νόμοι και οι αποφάσεις προτού πάνε στην Εκκλησία του Δήμου για ψήφιση. Η Βουλή έβγαζε ένα προβούλευμα το οποίο υπερψηφιζόταν ή καταψηφιζόταν στη συνέλευση της Εκκλησίας του Δήμου.
Τη δικαστική εξουσία ασκούσε ο Άρειος Πάγος, το ανώτατο δικαστήριο και η Ηλιαία, ποινικό και αστικό δικαστήριο 6000 μελών οι οποίοι προέκυπταν με κλήρωση από τους πολίτες.
Η Αθηναϊκή Δημοκρατία έδινε σε όλους το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι αρκεί προηγουμένως ο πολίτης αυτός να είχε περάσει κάποιες δοκιμασίες. Να είχε αποδείξει δηλαδή ότι είναι γνήσιος Αθηναίος πολίτης, ότι υπηρέτησε στο στρατό, ότι πλήρωνε τους φόρους του, ότι δεν είχε καταδικαστεί δικαστικά ποτέ, ότι ήταν ευσεβής. Οι δοκιμασίες ήταν εξονυχιστικές, όχι τυπικές, και γίνονταν από τη Βουλή και τα δικαστήρια.
Από τη στιγμή της εκλογής κάποιου πολίτη ως βουλευτή, καταγράφονταν όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ιδίου και της οικογένειάς του, μέχρι και τα ενδύματα που φορούσε εκείνη τη στιγμή. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, αν έπαιρνε οποιαδήποτε απόφαση που ζημίωνε το ταμείο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, γινότανε κατάσχεση του ποσού από την περιουσία του βουλευτή ενώ αν το ποσό ξεπερνούσε την περιουσία του, έπρεπε να δουλέψει χωρίς αμοιβή τόσο ώστε να το ξεχρεώσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου