Ο Τρυγητής

Ο τρυγητής είναι η πιο γνωστή και διαδεδομένη από τις ονομασίες του Σεπτεμβρίου στο λαϊκό καλαντάρι και συνδέεται βέβαια με τον τρύγο» την κύρια αγροτική απασχόληση το μήνα αυτό. Στην εικονογραφία των Μηνών ο Σεπτέμβριος παριστάνεται ως τρυγητής με το τρυγοκόφινο, να τρυγάει ο ίδιος ή να πατά σταφύλια στο πατητήρι, περιστοιχισμένος από άνδρες και γυναίκες σε ευθυμία που τρυγούν τον μεθυστικό καρπό του αμπελιού. Ο τρύγος είναι μια εποχιακή εργασία που, όπως και ο θερισμός, απαιτεί πολλά εργατικά χέρια.

Διαδικασία συμμετοχική, εκτός από τη χρησιμοποίηση εποχιακών εργατών ο τρύγος αξιοποιούσε στο παρελθόν τον θεσμό της αλληλοβοήθειας. Ο νοικοκύρης έπρεπε να εξασφαλίσει εργάτριες κουβαλητάδες καλάθια και αχθοφόρα ζώα, να ετοιμάσει τα εργαλεία, να φροντίσει για φαΐ και πιοτί, να καθαρίσει το πατητήρι κ.α. Ανάλογα με την περιοχή ο τρύγος αρχίζει από τον Αύγουστο κυρίως όμως τον Σεπτέμβριο, σε λίγες περιοχές μπορεί και αρχές Οκτωβρίου. Παλαιότερα η έναρξη του τρύγου καθοριζόταν από την κοινότητα ή από τον έμπορο που αγόραζε την σοδειά. Στις τοπικές αγροτικές κοινωνίες ο τρύγος ήταν συνήθως αργία και για τα σχολεία και τα παιδιά συμμετείχαν με χαρές και με τραγούδια. Την καθολική και πυρετώδη συμμετοχή της κοινότητας αποδίδει η παροιμιακή φράση «θέρος, Τρύγος, Πόλεμος».