Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2018

Στα Λίβηθρα της Πιερίας


Από μέρες ήταν προγραμματισμένη η διδακτική μας επίσκεψη στα Λείβηθρα. Και πράγματι σήμερα έφτασε η πολυπόθητη ημέρα που περιμέναμε! Το Δ1, Δ2 και το Γ1, αμέσως μετά την πρωινή προσευχή, επιβιβαστήκαμε με τάξη στο τουριστικό λεωφορείο που μας περίμενε και μετά τον απαραίτητο έλεγχο της Τροχαίας στον οδηγό και το όχημα, ξεκινήσαμε. Η μέρα ήταν θαυμάσια και ένας λαμπερός ήλιος προμηνούσε ότι η εκδρομή μας θα ήταν εξαιρετική. Και δεν διαψευστήκαμε. Μετά από 50 λεπτά διαδρομής περίπου, στο πάρκο των Λειβήθρων μας περίμενε η παιδαγωγική - επιστημονική ομάδα για να μας ξεναγήσει.

Τα Λίβηθρα ή Λείβηθρα ήταν η πόλη εκείνη κοντά στον Όλυμπο όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, είχε ταφεί ο Ορφέας από τις Μούσες. Ήταν το αγαπημένο μέρος των Μουσών για αυτό και το όνομα των νυμφών στα Αρχαία Ελληνικά ήταν Λιβηθρίδες.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Μούσες συνέλεξαν τα κομμάτια από το σώμα του Ορφέα και τα έθαψαν στα Λίβηθρα, κάτω από τον Όλυμπο, όπου πουλιά τραγουδούσαν πάνω στον τάφο του. Η παράδοση αυτή αναφέρεται από τους Παυσανία, Στράβωνα, Απολλώνιο Ρόδιο κα.
Ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ότι πιστευόταν πως τα Λίβηθρα καταστράφηκαν από πλημμυρισμένο χείμαρρο Συς. Ένας χρησμός προφήτευε πως η πόλη θα καταστρεφόταν από έναν αγριόχοιρο, όταν ο ήλιος θα έβλεπε τα οστά του Ορφέα τα οποία ήταν τοποθετημένα σε υδρία η οποία βρισκόταν πάνω σε στήλη. Οι πολίτες των Λιβήθρων δεν έδωσαν σημασία στο χρησμό, πιστεύοντας πως δεν μπορούσαν να κινδυνεύουν από ένα τέτοιο ζώο και παραμέλησαν τον τάφο του. Όταν βοσκοί έριξαν κατά λάθος τη στήλη και άνοιξε η υδρία, ο θεός Διόνυσος έστειλε στην περιοχή μια δυνατή καταιγίδα. Τότε ο ποταμός Συς (το όνομα, στα αρχαία ελληνικά, σημαίνει αγριόχοιρος) πλημμύρισε και κατάστρεψε την πόλη, πνίγοντας τους κατοίκους της και τα ζώα τους. Οι κάτοικοι τότε βρισκόμενοι σε απόγνωση, κινήθηκαν προς νότον, και, πηγαίνοντας-πηγαίνοντας, έφθασαν έως την Ελευσίνα. Την οποία και ίδρυσαν. “Ελευσίς”, από τους ελαύνοντες, δηλαδή τους ερχομένους. Υπήρξε ιερό πόλισμα των Μουσών. Για το λόγο αυτό, οι τελευταίες ονομάζονται συχνά και Λειβηθρίδες ή Λειβηθριάδες.
Στα Λίβηθρα υπήρχαν πηγές και μνημεία αφιερωμένα στον Ορφέα και τη λατρεία των Νυμφών.[5]
Η ακρόπολη των  Λειβήθρων  είναι ένα χαμηλό οχυρό ύψωμα, πού το ορίζουν τρείς χείμαρροι του Ολύμπου.  Ενδείξεις για την έκταση της πόλης υπάρχουν Β και Δ της ακρόπολης.

Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, σε σπηλιά της περιοχής γεννήθηκε από την μούσα Καλλιόπη ο Ορφεύς. Ο ίδιος φέρεται να ίδρυσε εδώ το πρώτο τελεστήριο μυστηρίων  του Διονύσου. 
Είχε βίαιο θάνατο, από γυναίκες της Πιερίας που τον θανάτωσαν στην παραολύμπια χώρα του Δίου. Ο τάφος του στα Λείβηθρα, που ήταν αρχικά ένα απλό ηρώο, μετατράπηκε σιγά-σιγά σε ιερό όπου λατρεύτηκε με θυσίες όπως οι θεοί. 
Εδώ βρισκόταν  και το κυπαρισσένιο του άγαλμα, το ξόανο. Όταν ο Αλέξανδρος  ξεκινούσε την εκδικητική του εκστρατεία εναντίον  των Περσών,  το άγαλμα στα Λείβηθρα «ƒdrîta polÝn  ¢fÁke..». Ο οιωνός ερμηνεύτηκε αισιόδοξα: οι άνθρωποι της τέχνης πολύ θα κουράζονταν στο μέλλον για να  υμνήσουν  αυτή την εκστρατεία. 
Στα τέλη 2ου-αρχές 1ου αιώνα, τα Λείβηθρα  καταστράφηκαν από σεισμό -τον ίδιο ίσως που έχει επισημανθεί στην Πέλλα, πιθανόν και τη Θεσσαλονίκη.  Εδώ ακολούθησαν πλημμύρες των χειμάρρων του Ολύμπου  που υπέσκαψαν την ακρόπολη, μεγάλο μέρος της οποίας κατέρρευσε μέσα στις κοίτες. Έκτοτε τα Λείβηθρα εγκαταλείφθηκαν.

Με την άφιξή μας λοιπόν, μάς παρέλαβαν και μας οδήγησαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο υποδοχής όπου και πραγματοποιήσαμε ένα διάλειμμα για να ξεμουδιάσουμε και να πάρουμε το κολατσιό μας. Αμέσως μετά ακολούθησαν τα απαραίτητα παιχνίδια γνωριμίας μεταξύ των εκπαιδευτών και των μαθητών. Στη συνέχεια μπήκαμε στο κυρίως πρόγραμμα αφού χωριστήκαμε σε τρεις ομάδες. Παρακολουθήσαμε με μια προβολή την ιστορία της περιοχής και ενημερωθήκαμε για τη γεωγραφία του τόπου. Επισκεφτήκαμε το αντίγραφο μιας κατοικίας της μακρινής εκείνης εποχής. Αυτό που είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ήταν η διαδικασία της ανασκαφής, στην οποία εντρυφήσαμε ακολουθώντας τις οδηγίες της εκπαιδεύτριας - συντηρήτριας αρχαιοτήτων.  
Όλο το πρόγραμμα εξελίχθηκε ομαλά απολαμβάνοντας ταυτόχρονα και τη μοναδική ομορφιά του τοπίου, η οποία συνδύαζε Όλυμπο και Θάλασσα στο βάθος!!!.

Η επιστροφή μας βρήκε όλους χαρούμενους και λιγάκι πιο σοφούς” καθότι είχαμε τη σπάνια ευκαιρία να γνωρίσουμε τις ομορφιές αλλά και την μακρινή ιστορία της περιοχής μας….

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου